In dit onderzoek stellen we het intelligentieniveau van het kind vast door de prestaties te vergelijken met leeftijdsgenoten. De intelligentie is een maat voor het cognitieve prestatieniveau dat verwacht kan worden. Met het intelligentieonderzoek wordt een inschatting gemaakt welk prestatieniveau op basis van de capaciteiten reëel kan worden geacht.

Meestal wordt gebruik gemaakt van de WISC-VNL . Ook andere tests zijn mogelijk zoals de SON (voor allochtone kinderen of kinderen met taalproblematiek) of de NIO, die ook gebruikt wordt als alternatief of second opinion voor de CITO-eindtoets.
Een intelligentieonderzoek wordt bijvoorbeeld afgenomen wanneer de schoolprestaties ernstig achterblijven en de oorzaak daarvan onduidelijk is. Maar het is ook zinvol dit onderzoek te doen als er twijfel bestaat over de schoolkeuze.